Kant, Hegel, Marx ve Bilimler
Yürütücüler
Siyaveş Azeri, Fatih Müldür, Faik Onur Acar, Serdar Köşkeroğlu
Amaç-İçerik
Felsefenin diğer bilimlerin yanında neden yerinde saydığını ortaya koymaya çalışan Kant, felsefeyi yeni bir zemine oturtmak ister. Böylelikle felsefenin, bir bilim olarak yeniden kurulması amaçlanır fakat felsefenin bir bilim olarak kurulmasının önünde bir engel vardır: Aklın diyalektik kullanımı. Kant, regülatif ide olarak adlandırdığı üç idenin (tanrı, ruh ve özgürlük) olumsuz anlamda bir metafizik doğuracağını söyler. Fakat bu üç ide salt bir yanılsama doğurmazlar, aynı zamanda kurucu bir konumdadırlar. Etkinliğimizde, regülatif idelerin bahsettiğimiz ikircikli durumuna değineceğiz ve bu üç idenin felsefe-bilim ilişkisinde nasıl bir rol oynadığını görmeye çalışacağız.
Hegel düşüncenin gerçekliği sorununu köktenci ve dizgeli biçimde çözmeye girişen belki de ilk düşünürdür. Hegel’in en önemli katkısı düşünmenin yasalarını insan eyleminin yasaları ve eyleme biçimlerini düşünme yasalarının dışavurumu olarak kavramsallaştırmasıdır. Ne var ki ona göre, özünde, düşüncenin tezahür etmesinin biçimi ve tinin uyanışının ilk şekli Sözdür.
Toplumsal pratiğin kendini bilimlerde gösteren temelini, zenginliğini ve hatta dönüştürme gücünü anlamanın ve değerlendirmenin yolu diyalektik bir yöntem benimsemekten geçer. Marksizm, bu anlamda, kendi pratiğinde, mevcut halleriyle bilimleri ele alıp, eleştirdiği ve değerlendirdiği gibi, nesnellikten vazgeçmeyen ancak değişime açık yeni bir bilim tanımı da geliştirmiş ve hatta kendisinde örneklendirmiştir.
Kontenjan
15
Kimlere?
Lisans, lisansüstü
Ücret
Etkinlik katılımcıları çadırda kalır, yedi gün dört öğün yemek, temel ihtiyaçlar hepsi dahil 6.400 TL’dir.
Ek Hazırlık
Althusser, L. (1990). Felsefe ve Bilim Adamlarının Kendiliğinden Felsefesi. Verso Yayınevi.
Engels, F. (2018). Anti-Duhring. Sol Yayınları.
Engels, F. (2002). Doğanın Diyalektiği. Sol Yayınları.
Hacking, I. (2016). Temsil ve Müdahale. Alfa Yayınları.
Hessen, B. (2019). Newton’un Principia’sının Toplumsal ve İktisadi Kökenleri. Yordam Yayınları.
Ilyenkov, E. V. (1996). Marx’ın Kapitalinde Soyut ve Somutun Diyalektiği. Yorum Yayıncılık.
Kangal, K. (2021). Engels’te Doğanın Diyalektiği. Kor Yayınları.
Kuhn, T.S. (2021). Bilimsel Devrimlerin Yapısı. Kırmızı Yayınları.
Marx, K. (2010). Kapital 1. Cilt. Yordam Yayınları.
Ollman, B. (2019). Diyalektiğin Dansı. Yordam Yayınları.
Sayers, S. (2020). Marksizm ve İnsan Doğası. Yordam Yayınları.
Detaylı İçerik
1.Gün
Kant Öncesi: İlk oturumda, Kant öncesi filozofların felsefe ve bilim ilişkisine değineceğiz. Bu ilişkinin, felsefenin kendi sınırlarındaki yansıması olan rasyonalizm ve empirizm tartışmasından söz edeceğiz. Ayrıca, yine felsefe ve bilim ilişkisiyle yakından ilişkili olan ve Kant’ın çıkış hamlesini yapacağı bir tartışmadan, uzay ve zaman kavramlarının farklı kullanımlarından söz edeceğiz.
Nihayet Kant: Bütün bu tartışmaları izledikten sonra, Kant’ın magnum opus’u olan Saf Aklın Eleştirisi’nin ilk sayfalarına, uzay ve zaman tartışmasını Kant’ın nasıl dönüştürmeye çalıştığına bakacağız. Sonrasında ise, Kant’ın genel olarak Saf Aklın Eleştirisi’nde neler yapmaya çalıştığından ve usta filozof açısından, felsefenin diğer bilimler karşısında neden yerinde saydığını anlamaya çalışacağız.
2.Gün
Kant ve Bir Bilim Olarak Felsefe: “Kant, felsefeyi ya da metafiziği bir bilim olarak kurmaktan ne anlıyor?”, “Peki, bu projenin bugüne yansımaları neler?” Oturumun ilk yarısında, Saf Aklın Eleştirisi’ni ve Kant’ın bir başka önemli metni olan Prolegomena’yı merkezde tutup bu iki soruya yanıt aramaya çalışacağız.
Kant ve Diyalektik: Oturumun diğer yarısında, Kant’ın diyalektik kavramından ne anladığını, Saf Aklın Eleştirisi’nin Transandantal Diyalektik bölümüne bakarak anlamaya çalışacağız. Böylelikle hem diyalektik kavramının önceki tartışmalarla bağlantısına bakacağız hem de Kant’ın Hegel ve Marx ile diyalektik kavramı özelinde ne kadar farklılaşacağını diğer hocaların anlatımları eşliğinde görmek için bir adım atmış olacağız.
3.Gün
Hegel ve Bilimler: Mantığın Konusu, Mantık Bilimi
Oturum 1: Bu oturumda Hegel mantığının başlıca kavramları irdelenecektir. Küçük Mantık’ın izinden gidilerek “Varlık ve Öz Öğretileri” ve buna bağlı olarak nitelik, nicelik, ölçü, özdeşlik ve ayrım, görünüş ve gerçek kavramları tartışılacaktır.
Oturum 2: Bu oturumda Hegel’in kavram öğretisi ve buna bağlı olarak “öznel kavram” (kavram, yargı, tasım), nesne ve İdea kavramları (ve bu çerçevede biliş ve salt ide kavramı) irdelenecektir.
4.Gün TATİL
5.Gün
Hegel ve Bilimler: Bilim Mantığı, Bilimin Konusu
Oturum 1: Bu oturumda Hegel’in “doğa” kavramı işlenecektir.
Oturum 2: Hegel’in Mantık ve Doğa kavramlaştırmalarının bilimsel bilişteki izdüşümleri değerlendirilecektir.
6.Gün
Marksist Yöntem: Diyalektik – Bütün, parça, nitelik, nicelik, olumsuzlama gibi kavramların ele alınacağı bu çalışmada, diyalektiğe dair doğrudan belirlenimler için Marx’ın görüşleri ile uyumlu bir şekilde biçimlendiği düşünülen Engels’in çalışmaları referans alınacaktır.
Marksizm’in Temel Kavramları: Oturumda bir iktisat olduğu kadar felsefe, tarih ve bilim anlayışı da geliştiren Marksizm’in, emek, emek gücü, artı değer, meta fetişizmi, yabancılaşma gibi temel kavramları serimlenecektir.
7.Gün
Marksizm ile Bilimler: Marksizm bir yandan mekanik indirgemeci düşünme biçimi ile arasına koyduğu mesafe nedeniyle her bir disiplinin kendi içerisinde bir bütünlüğe sahip olduğu gerçeğinin yani birbirlerine indirgenemeyeceğinin altını çizerken, diğer yandan da söz konusu bilimlerin kendi içlerinde gösterdikleri indirgemeci tavra da karşı çıkar.
Değişen Bütün: Bilimlerin İlişkisi Üzerine – Bilimler, sürekli değişen bir bütünün parçası olmayı sürdürürler. Bu belirlenimin kökenleri ise, bilimlerde kullanılan yöntemler, yaklaşım biçimleri ve deneylerin oluşturulması kadar, bu süreçlerin sonucunda elde edilen verilerin değerlendirilmesinin de mevcut toplumsal koşullardan ayrılamayacağı gerçeğinde saklıdır.
KAYDOL
Tarih
Başlangıç: 08.07.2024
Ayrılış: 14.07.2024
Son Başvuru Tarihi
05.07.2024
Alanı
Felsefe
Mekan
Bilimler Köyü - Foça
Kimlere?
Lise Mezunu